Baas in de bajes

Ooit was de Nederlandse gevangenis dé plaats voor het heropvoeden van boeven tot burgers. Door het personeelstekort en de werkdruk die hierdoor ontstaat is er echter geen plaats meer voor idealen. De directies van de afzonderlijke gevangenissen proberen ieder naar eigen inzicht de problemen het hoofd te bieden. In Zembla vertellen de hoofddirecteur van het gevangeniswezen en zijn voorgangers hoe het Nederlandse gevangenisbeleid zich sinds het begin van de jaren '70 heeft ontwikkeld.

Conservatief
Het PvdA Tweede Kamerlid Desirée Duijkers, voorheen als bestuurder van de Abva/Kabo betrokken bij het gevangeniswezen, zegt in Zembla: "Het gevangeniswezen heeft een ontzettend conservatieve cultuur. Men verzet zich tegen welke verandering dan ook". Oud hoofddirecteur Lucas Elting zegt: "Die structuur van 'ja Den Haag dat deugt niet' en de cultuur van 'daar gaat niks goed', die zit eigenlijk heel diep". Hierdoor gebeurt het dat gevangenisdirecteuren het regime in 'hun' bajes zelf bepalen. Gevangenen worden nauwelijks opgevangen in dagactiviteiten. In menig gevangenis zitten gedetineerden langer 'achter de deur' dan toegestaan.

De penitiair inrichting werkers staat het water ondertussen aan de lippen. Vacatures worden niet ingevuld en het ziekteverzuim is hoog. Er wordt veel overgewerkt, maar desondanks komt men niet toe aan het begeleiden van gevangenen. Hiermee is het fundament onder het Nederlands gevangenisbeleid weggeslagen. Gevangenen worden niet geresocialiseerd, het aantal recidive gevallen is groot. Peperdure technische werkplaatsen staan leeg omdat er geen personeel is om de acquisitie te verzorgen. De gevangenen komen de dag door met het vouwen van sponsdoekjes, een activiteit waar ze na het uitzitten van hun straf weinig aan blijken te hebben.