Het gevolg van Fortuyn

Vijf jaar geleden werd Pim Fortuyn vermoord. Kort daarna won zijn partij, de LPF, 26 zetels in de Tweede Kamer. Vrijwel meteen is het zowel in de fractie als in het partijbestuur een chaos, waarbij de strijd om de macht centraal staat.

In de ZEMBLA-aflevering ‘Het gevolg van Fortuyn’ gesprekken met een aantal hoofdrolspelers. Zij schetsen een onthutsend beeld van wat zich achter de schermen van de LPF afspeelde. Het is een verslag vanaf de dood van Fortuyn tot de val van het eerste kabinet Balkenende, een van de roerigste perioden uit de Nederlandse parlementaire geschiedenis.

Geldschieters
‘De Kubus’ in Rotterdam was het gebouw waar de LPF in die tijd bijeenkwam. Vijf jaar later staat alles er nog bij zoals toen en is er nog een deel van de administratie te vinden. Daartussen zitten brieven van geldschieters met daarop de handgeschreven reactie van Fortuyn.

Politiek ongeschikt
Ook de sollicitatiebrief van Mat Herben duikt op. Hij werd de woordvoerder van Fortuyn en later de eerste fractievoorzitter. Maar vanaf het begin wordt zijn positie ondermijnd. Door Kamerlid Gerard van As bijvoorbeeld, die Herben politiek ongeschikt vindt: ‘ Als je fractieleider bent, moet je zorgen dat alle neuzen dezelfde kant uitstaan. Als iemand wat roept, moet je weten wat er geroepen wordt. Dat is het ABC van de politiek. Als je niet weet hoe dat werkt, kan je beter ambtenaar blijven .’

Na een ordinaire machtsstrijd maakt Herben plaats voor Harry Wijnschenk, die op zijn beurt ook weer door Van As wordt bestreden. Wijnschenk: ‘ Meteen na mijn benoeming fluisterde hij dat hij er alles aan zou doen om mij onderuit te halen .’

Chaotische machtstrijd
Intussen wordt in ‘De Kubus’ de strijd om de leiding van de partij gevoerd. Peter Langendam, één van de oprichters van de LPF, en bestuurslid Tjeerd Sleeswijk Visser schetsen een beeld van organisatorische en financiële chaos én van de enorme manipulaties over wie er voorzitter moest worden. Sleeswijk Visser zegt dat hij vóór diens dood door Fortuyn gevraagd was. Langendam, toen vice-voorzitter, ontkent dat.

Beiden zijn er wel van overtuigd dat vastgoedondernemer Ed Maas zijn geld inzette om partijleider te worden. Sleeswijk Visser: ‘ Ed Maas heeft gezegd dat als hij de leiding niet mocht overnemen, hij zijn financiële steun zou intrekken en de leningen terug zou eisen. Het ging om geld, geld, geld .’

Ook aan het woord komen onder anderen Hilbrand Nawijn, minister voor Vreemdelingenzaken en Integratie voor de LPF in het kabinet Balkende I, en Harry Mens, vriend van Pim Fortuyn.

Oscar Hammerstein, de advocaat van Ed Maas, is zeer stellig in zijn antwoord op de vraag wat de LPF uiteindelijk heeft opgeleverd: ‘ De LPF heeft Nederland niets opgeleverd .’

Reactie Ton Elias op uitzending 6 mei 2007
De uitzending "het gevolg van Fortuyn" bevat een passage waarin de LPF politici van As, Herben en Wijnschenk met elkaar van mening verschillen over de speech in najaar 2002 van toenmalig LPF-fractievoozitter Harry Wijnschenk ten behoeve van de algemene politieke beschouwingen. De indruk zou kunnen ontstaan dat Ton Elias alleen voor het schrijven van deze speech € 25.000 zou hebben ontvangen.

De heer Elias hecht eraan te melden dat voor dat bedrag  niet de speech is geschreven, maar gedurende twee maanden vele werkzaamheden zijn verricht.