Lenen, lenen, lenen

Lenen en kopen op afbetaling is makkelijk. Naar schatting kampen 150.000 Nederlanders met schulden die ze niet meer kunnen afbetalen. Wanneer mensen een lening aanvragen wordt niet altijd goed gecontroleerd of zij wel in staat zijn terug te betalen. Een registratie bij het BKR in Tiel garandeert niet dat iemand geen lening meer krijgt. "Dat is een groot misverstand", zegt BKR-directeur Joop Lobstein. Wie eenmaal in de schulden zit, blijkt niet altijd bij de kredietbank of gemeentelijke schuldhulpverlening terecht te kunnen.

Voedselbank
ZEMBLA volgt twee gezinnen met een modaal inkomen die in de schulden zijn geraakt. Ze konden blijven lenen en op afbetaling kopen zonder dat iemand ingreep. Het gezin van Rob en Sonja heeft uiteindelijk een schuld van vijftigduizend euro opgebouwd en moet nu van een absoluut minimum leven. Dat kan alleen dankzij hulp van de voedselbank.

ZEMBLA vroeg aan BKR-directeur Joop Lobstein hoe het kan dat mensen zulke hoge schulden maken zonder dat er iemand ingrijpt. Het BKR stelt immers zelf dat zij een ‘belangrijke rol speelt in het voorkomen van overkreditering’.

Lobstein legt uit dat het BKR wel schulden en afbetalingsmoeilijkheden registreert, maar dat banken en andere financiers vervolgens hun eigen beslissingen nemen. Het BKR kan dus geen leningen tegenhouden, zoals veel mensen denken.

Vrolijk
In tv-reclames en advertenties zijn de mensen vrolijk en blij met alle aankopen die ze dankzij hun leningen hebben gedaan. Maar de werkelijkheid is voor mensen met een problematische schuld allesbehalve vrolijk. Voor veel van hen is het een taboe om er mee naar buiten te komen.

Waartoe dat kan leiden bleek toen in maart 2007 het dorpje Hengelo in Gelderland werd opgeschrikt door een gruwelijk familiedrama. Vader en moeder vergiftigden hun twee zoontjes en deden daarna een zelfmoordpoging, die de vader overleefde. De reden: een financiële schuld die ze niet meer aankonden. In negen van de tien van dergelijke gezinsdrama’s van de afgelopen jaren is er sprake van financiële problemen, stelt Nadja Jungmann, die in 2006 promoveerde op een onderzoek naar schuldenproblematiek.

Wachtlijsten
Als mensen eenmaal in de schulden zitten en op zoek gaan naar hulp, blijkt die niet altijd even makkelijk te vinden. Gemeentelijke schuldhulpafdelingen en kredietbanken hebben vaak lange wachtlijsten en zijn lang niet altijd in staat mensen adequaat te helpen. Volgens Ger Jaarsma, voorzitter van de koepelorganisatie NVVK (Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet), zijn veel gemeentes niet bereid om meer geld in goede schuldhulpverlening te steken. Gevolg is onder andere dat mensen met schuldproblemen zich tot particuliere bureaus wenden, die lang niet altijd betrouwbaar blijken.

Opgelicht
Vorig jaar werden zo’n negenhonderd gezinnen opgelicht door de Stichting Schuldenvrij Leven en Stichting Vespa. Eigenaar Hans S. werd gearresteerd en het Openbaar Ministerie bereidt een strafzaak tegen hem voor.

ZEMBLA over hoe makkelijk je in de schulden raakt en hoe moeilijk het is om er weer uit te komen.
 

>> Profielsbeschrijving van het Bureau Krediet Registratie
De organisatie heeft na het gesprek met ZEMBLA de site aangepast zodat de oude informatie over de 'maatschappelijke rol' zoals tot voor kort op de BKR-site stond, hier niet meer te vinden is.

>> De Voedselbank

>> De Tweede Kamer wil het promoten van schulden tegengaan (NOVA)

>> Stichting 'Nooit meer rood'